Neden İyotlu tuz kullanılmalı?
İyot, insan ve hayvanların normal büyüme ve gelişmesi için gerekli olan önemli bir besin maddesidir. İnsan vücudunda çok az miktarda bulunmakta olup, yediğimiz besinler ve su ile alınır. Vücudumuzdaki iyodun büyük bir kısmı tiroit bezinde bulunur ve tiroit hormonlarının yapımında kullanılır. Tiroit bezi, boynun ön tarafında yer alır ve tiroit hormonlarını üretir. Bu hormonlar vücudun normal büyümesi ve zihinsel gelişmesi ile birlikte vücut ısısının ve enerjisinin oluşması gibi olayların devamını sağlar. Tabiatta, toprakta ve suda bulunan iyot besinlerimize geçer. Dağlık ve erozyona uğramış bölge toprakları iyot bakımından fakirdir. Kayseri ve yöresi toprakları da bu özelliktedir. İyotça fakir topraklarda yetiştirilen yiyeceklerde ve bölge sularında yetersiz miktarda iyot bulunur. Bu besinlerle beslenen bireyler yeterli miktarda iyot almazlar.
İyot Yetersizliğinde neler olur?
- Vücuda yeterli iyot alınamadığı durumda tiroit bezi yeterli hormon salgılayabilmek için genişleyerek normalden fazla büyür. Guatr hastalığı ortaya çıkar.
- İyot yetersizliği olan guatrlı insanlarda yeterli tiroit hormon salgılanamaz.
- Tiroit hormonu yetersizliğinde hemen hemen tüm organların, sistemlerin gelişmesi ve olgunlaşmasında ciddi problemler ortaya çıkar.
- Boy uzaması duraklar ve kemik gelişimi geri kalır. Bunun sonucunda büyüme geriliği ortaya çıkar.
- Beyin gelişimi özellikle anne karnında ve bebeklik döneminde zarar görür. Bunun sonunda zekâ geriliği ortaya çıkar.
- Ağır iyot yetersizliği durumunda sağırlık, dilsizlik, cücelik ve doğuştan sakatlıkların görülmesi artar.
- İyot oranı yetersiz olan kadınlarda düşük yapma, ölü doğum, gebe kalamama, yeterli iyot alanlara göre daha çok görülmektedir.
- İyot yetersizliğinde çocukların okul başarıları ve çalışanların iş verimi azalır.
- Anne Karnında ve Gebelikte; Düşük, Ölü Doğum, Zeka Geriliği, Sağırlık, Cücelik
- Çocuklukta ve Gençlikte; Guatr, Büyüme geriliği,
- Yetişkinlerde; Guatr, Güçsüzlük
İyotlu Tuz Kullanımında Nelere Dikkat Edilmeli?
İyot alımını artırmanın en kolay ve etkili yolu da iyotlu tuz kullanmaktır. (İyodun en fazla bulunduğu besinler deniz ürünleridir.)
Pişirme ile besinlerin bileşimlerindeki iyot miktarı azalmaktadır. İyotlu tuzlar güneşe ve ısıya maruz bırakıldığında, yemeklere eklenip uzun süre pişirildiğinde, iyot miktarı azalmaktadır. İyot uçucu bir element olduğundan iyotlu tuzu ışık görmeyecek şekilde, koyu renkli, ışık geçirmeyen ve kapaklı kavanozda, karanlık, serin ve kuru yerde saklanmalıdır. Pişirme ile iyot kaybını önlemek için yemeğinizin tuzu pişirme tamamlandıktan sonra atılmalıdır.